W 2008 roku, kilka lat po sprowadzeniu pierwszych składów E1+c3 z Wiednia powstał projekt stworzenia na bazie wagonów silnikowych E6 i ich doczep c6 tramwaju częściowo niskopodłogowego, o pojemności zbliżonej do składu 2x105. Punktem wyjścia do rozpoczęcia budowy nowego tramwaju była sprzedaż przez przewoźnika ze stolicy Austrii 48 wagonów silnikowych oraz 46 doczep, które kursowały na linii U6, podobnej w przebiegu do szybkiej kolei miejskiej lub pre-metra, ale obsługiwanej tramwajami. Nowocześniejsze pojazdy typu T wyparły ostatecznie stare wozy z wiedeńskiej linii w 2008 roku, które częściowo sprzedano do Utrechtu (18 składów) i Krakowa (26 składów i solo E6). Pierwsze pojazdy z Austrii przyjechały w czerwcu 2008 roku, wagon E6 zadebiutował 4 tygodnie później, 5 lipca, jako oryginalna konstrukcja na tymczasowej linii 72 obsługującej końcówkę 'Aleja Pokoju' przy remontowanym Rondzie Grzegórzeckim. Po kilku dniach trafił do przebudowy i nigdy więcej, ani E6, ani doczepy c6 nie wyjechały na krakowskie tory.
Dane techniczne:
pojazd/producent: EU8N produkowane są w MPK Kraków z używanych wagonów silnikowych E6 i ich doczep c6 (austriackie zakłady Bombardier-Rotax, wcześniej Lohner) sprowadzanych z Wiednia oraz Utrechtu oraz nowych członów niskopodłogowych budowanych na zamówienie w zakładach Autosan Sanok.
typ wagonu: silnikowy, trójczłonowy, jednokierunkowy
rok produkcji: 2009-2016 (EU8N), 1979-1990 (E6, c6)
szerokość toru: 1435mm
długość całkowita: 26615 mm
szerokość całkowita: 2305 mm
wysokość całkowita: 3239 mm, podłoga środkowego członu 290 mm
masa własna: 33,4 t
liczba miejsc stojących/siedzących: 132+48+1 (181)
liczba osi/wózków: 8/4 (2 skrajne jezdne)
liczba drzwi: 5 par na prawej burcie, skrajne połówkowe, środkowa para niskowejściowa
moc silników/liczba: 190kW x 2
prędkość maksymalna: 70 kmh
numery taborowe MPK: 3012 do 3036, a od lutego 2012 kolejny wagon oznaczono 3037 po zwolnieniu tego numeru przez GT8S, wtedy także wagony N8S zwolniły zakres numerów taborowych 3001-3011 i kolejne EU8N otrzymywały oznaczenia z tego przedziału do 3005. W czerwcu 2015 roku przenumerowano wszystkie tramwaje w Krakowie według zasady dwie litery i trzycyfrowy numer. W przypadku EU8N zachowano w nowej numeracji kolejność wprowadzania wagonów do ruchu, i tak #3012 otrzymał numer HL401, następnie do #3037 kolejno do numeru HL426, #3011 - HL427, #3010 - HL428 itd. do HL433 (3005). Kolejne pojazdy otrzymywały już numery nowe: HL434 i HL435.
Z końcem 2008 roku ogłoszono przetarg na budowę ponad 7-metrowych członów niskopodłogowych z parą środkowych drzwi wygrany przez sanocki Autosan. Człon miał trafić pomiędzy dwa pozostałe z wagonu E6. Połączenie zapenić miały przegub z wózkiem wagonu silnikowego z jednej strony, a z drugiej pozyskany z doczepy środkowy wózek z przegubem. Rok później E6 w oryginalnych barwach wraz z niebieskim członem testowany był na krakowskich ulicach. Kłopoty ze skrajnią pudła wagonu w nowodobudowanym elemencie spowodowały dalsze miesiące prac związanych z dostosowaniem do krakowskich przystanków. Ściany czołowe przebudowano przy użyciu elementów z tworzyw sztucznych, z nowymi wzorami lamp zespolonych. Dwa klimatyzatory mają zapewnić wentylację schłodzonym powietrzem dwóch pierwszych członów pojazdu. W ostatnim członie pozostawiono pulpit sterowniczy, zamontowano elektroniczne wyświetlacze. Całość pomalowano na kolor niebieski z białym paskiem obniżonym w środkowym członie, z napisem MPK S.A. w przedniej części i podkreśleniem elementu czołowego. Wagony stacjonują w zajezdni Nowa Huta.
Wiosną 2010 roku pierwszy tramwaj EU8N #3012 zaczął odbywać jazdy próbne, a 2 lipca 2010 wyjechał na popołudniową pracę brygady 22-02. Na wyjazd kolejnego wozu #3013 trzeba było czekać prawie dwa miesiące do ostatniego dnia wakacji. Miesiąc później wyjechał #3014, w dniu otwarcia trasy do Płaszowa (18.11.2010) w ruchu było pięć pojazdów. Kursowały przede wszystkim, ku utrapieniu pasażerów, na szczytowych brygadach linii 22 oraz (ku ich radości) na linii 16. Po oddaniu linii tramwajowej do Małego Płaszowa pojazdy trafiły na linię 20. Do końca roku 2010 wyjechały jeszcze wozy #3017 i #3018.
Rok 2011 upłynął pod znakiem wprowadzania do ruchu kolejnych pojazdów, aż do zaplanowanego jako ostatni #3036 w połowie grudnia. Wtedy już było wiadomo, że przeznaczony początkowo na części E6 zostanie przebudowany na wagon #3037. W lutym 2012 roku przygotowano dla niego miejsce przenumerowując GT8S na #3050 i wagony N8S. Powstałą lukę zapełnią najpewniej kolejne EU8N zbudowane na bazie wozów sprzedanych uprzednio przez Wiener Linen do Utrechtu, jak na razie do Krakowa trafiły stamtąd na części E6 i 3 sztuki doczep.
Wprowadzanie kolejnych wozów EU8N znacząco zmieniało rozdział taboru, przy stanie 7 wozów w styczniu 2011 roku zostały skierowane do obsługi pojedynczych brygad linii 9, wcześniej jeden z nich obsługiwał w dni powszednie brygadę 12-03. Z początkiem kwietnia przy ilostanie 10 pojazdów, EU8N zaczęły zastępować na linii 5 wagony N8S debiutując tym samym w tunelu KST oraz na linii 1 (łączenia). W połowie maja kursowało już 13 sztuk EU8N, zdecydowano wówczas o obsadzeniu nimi dwóch brygad linii 3 (także łączenia z linią 13), trzech brygad linii 5 oraz 9 i 20 (na ostatnich zastępowane często składami stopiątek), a w święta 10/40. Początek wakacji to nowe rozkłady jazdy, remonty, zmiany tras, a cztery sztuki z piętnastu EU8N skierowano na linię 11, pozostałe kursowały priorytetowo na 5 i 20 i pojedynczo na 3 oraz 9.
Od nowego rozkładu jazdy 2011/2012 EU8N przewidziano do obsługi całej linii 5, 11 i sześciu brygad linii 20. Kursowało ich wtedy 18 sztuk , więc linię 9 zdominowały wagony N8S. Uruchomienie trasy na Ruczaj zbiegło się z oddaniem do ruchu pojazdu #3036 i kolejną zmianą w przydziale taboru. EU8N przejęły całkowicie linie 5, 11, 20 (łącznie osiemnaście pojazdów), a pojedyncze egzemplarze obsługiwały brygady linii 3 i 9 oraz stanowiły rezerwę dla jeżdżącej tunelem 'piątki'. W weekendy nie obsługiwały nic więcej, przestały pojawiać się na linii 10/40. 2 listopada 2011 pojawiły się na linii 2, a dzięki łączeniom obsługiwały ostatni kurs 'czternastki' w sobotni wieczór, nie kursowały już natomiast na linii 22. W kwietniu 2012 pojawił się też 'nadprogramowy' pojazd, oznaczony #3037.
Koniec roku 2012 przyniósł wiele zmian w karierze pojazdów EU8N w Krakowie. Z końcem września reaktywowano nocną komunikację tramwajową uruchamiając linie 64 i 69 z grubsza pokrywające się z trasami linii 3 i 4. Do obsługi czterech nocnych brygad każdej z nich skierowano EU8N. W ostatni weekend października 2012 wyjechał pojazd #3011, tym samym zwiększając ilość pojazdów w ruchu na koniec roku do 27. Nowa marszrutyzacja skierowała EU8N do obsługi linii 5, 9 (weekendy), 11 (weekendy), 20, 24 (weekendy) oraz szczytowych brygad linii 50, a także linii nocnych. Wykorzystanie taboru sięgało 90%, bywały dni, gdy pojazdy EU8N były ponad 30 godzin na mieście przez łączenie prac nocnych i dziennych.
Z uwagi na tak intensywną eksploatację wprowadzono zmiany. EU8N skierowano do obsługi 9 z 10 brygad 'trójki' zabierając je z 9 szczytowych brygad linii 50. Bombardiery z linii 3 przeszły na linię 50 oraz zastąpiły nowohuckie składaki na linii 69. Było to możliwe przez zastępowanie NGT6 przez NGT8 na linii 13. Jeżeli plany sprowadzenia kolejnych wozów E6 i c6 z Utrechtu powiodą się to flota EU8N powiększy się do 37 pojazdów, co pozwoli na obsługę kolejnych linii.
2012-03-26
mouset